Pomóżmy sosnowieckim kasztanowcom

Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta w Sosnowcu realizuje program, mający na celu zwalczanie szrotówka kasztanowcowiaczka, szkodnika uszkadzającego liście kasztanowca białego. Zapraszamy do udziału w akcji wszystkie szkoły, na których terenie lub w bliskim sąsiedztwie rosną drzewa z gatunku kasztanowiec. Przedmiotem opieki może być zarówno jedno drzewo jak i grupa drzew. Osoby niepełnoletnie uczestniczące w działaniach związanych z ochroną kasztanowców mogą je wykonywać wyłącznie w obecności osób dorosłych (opiekunów).

Planowane działania ochronne przewidziane w projekcie to:
- zakup przez Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa oraz przekazanie zgłoszonym podmiotom opasek lepowych wraz z dyspenserem feromonowym,
- akcja grabienia liści zaatakowanych szrotówkiem, w okresie wegetacji i jesienią, do realizacji przez zgłoszone do akcji szkoły,
- odbiór zgrabionych liści kasztanowców, przez wskazane przez Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa firmy oraz przewiezienie ich do kompostowni w celu utylizacji do wykonania

Warunkiem uczestnictwa w akcji jest wypełnienie i przesłanie formularzy zgłoszeniowych w terminie do 15 kwietnia 2010r. ze względu na konieczność umieszczenia opasek lepowych przed pierwszym wylotem szkodnika (ze względu na ograniczoną ilość środków decydująca będzie kolejność zgłoszeń) na adres Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miejskiego w Sosnowcu, ul. Mościckiego 14, faksem: (32) 296 07 02, bądź mailem: wsr.ka@um.sosnowiec.pl, z dopiskiem „Pomóżmy sosnowieckim kasztanowcom”.

Wszystkim, którzy posiadają kasztanowce na swoim terenie a chcieliby je chronić przypominamy o systematycznym grabieniu opadłych liści w okresie jesiennym.

Niewielki motyl – Szrotówek kasztanowcowiaczek – ma niecałe 4 mm, a rozpiętość jego skrzydeł sięga 1 cm. W naszym klimacie wydaje do trzech pokoleń na rok. Poczwarki zimują na starych liściach leżących pod drzewami. Tuż po rozwinięciu się pąków w liście na drzewach kasztanowców (najczęściej w końcu kwietnia) następuje wylot motyli. Samice składają na zewnętrznej stronie liści kasztanowca około 40-60 jaj, z których po 10 dniach wylęgają się larwy i natychmiast zaczynają wgryzać się w miękisz liści, które szybko brązowieją i opadają. Po 6 tygodniach larwy przechodzą w stadium poczwarek, z niektórych wylatują motyle, dając początek nowemu pokoleniu, ale około jedna trzecia poczwarek, owiniętych w gruby kokon, czeka do przyszłego roku. W wyniku żerowania szrotówka, kasztanowce zaczynają tracić liście w połowie lipca, a w sierpniu wiele drzew pozostaje w stanie bezlistnym. Jesienią kasztanowiec może wtedy powtórnie rozwinąć liście i kwiatostany. W efekcie drzewa ulegają osłabieniu, słabiej kwitną i owocują w roku następnym.

Jedną z metod walki z tym szkodnikiem jest wyłapywanie owadów za pomocą opasek lepowych. Najbardziej celowe jest stosowanie tego sposobu na pierwszą generację motyli, ponieważ wtedy motyle przebywają głównie w dolnej części pnia. Opaski lepowe są pokryte lepem – klejem o bardzo dobrej lepkości i przyczepności, do którego przylepiają się owady wędrujące po pniu ku koronie drzewa. Dodane do opasek feromony (wabiąc owady) zwiększają skuteczność lepów. Zdjęcie opasek z pni drzew i usunięcie ich zgodnie z zasadami postępowania z odpadami, winno być przeprowadzone po zakończeniu rójki szrotówka.

Najprostszą, najbardziej skuteczną a jednocześnie najtańszą metodą zwalczania szkodnika jest jesienne grabienie i utylizacja liści kasztanowca. Skuteczna walka ze szrotówkiem uzależniona jest jednak od skali działania. Musi mieć ona masowy charakter, aby motyl nie przemieszczał się z jednego obszaru na drugi. Im dokładniej zostaną jesienią usunięte liście porażone przez szrotówka, tym dłużej kasztanowce w roku następnym pozostaną zielone. Grabienie i usuwanie liści należy wykonywać po opadnięciu liści jak najszybciej, ponieważ część poczwarek wypada z suchych pokruszonych liści do gleby, skąd po przezimowaniu będą wiosną wylęgać się liczne motyle szrotówka.

Przez utylizację liści rozumie się:
- kompostowanie w miejscu znacznie oddalonym od kasztanowców w temperaturze wynoszącej ponad 40 stopni, przy czym liście powinny być przysypane warstwą ziemi lub innych kompostowanych odpadów. Kompost pozyskany z liści zawierających poczwarki szrotówka może być udostępniony do wykorzystywania najwcześniej jesienią następnego roku – nie wiosną, ze względu na ryzyko przywrócenia przezimowanych poczwarek szrotówka w pobliże kasztanowców,
- zakopanie liści pod co najmniej 30-centymetrową warstwą ziemi. W przypadku płytszej warstwy istnieje niebezpieczeństwo wygrzebania się poczwarek i ich powrotu na kasztanowce wiosną.
- Spalanie liści jest możliwe wyłącznie w określonych miejscach i warunkach, z zachowaniem zasad bezpieczeństwa, w sposób nieszkodzący innym osobom.