Zbigniew Podsiadło w Nowohuckim Centrum Kultury

Nowohuckie Centrum Kultury zaprasza na wernisaż wystawy fotografii Zbigniewa Podsiadło - ŁEMKOWYNA. Wystawa inauguruje wydarzenie artystyczne - SIŁA FOTOGRAFII.

Wernisaż oraz spotkanie z autorem odbędzie się 2 września 2021, o godz. 18.00 w Foto-Galerii NHC, al. Jan Pawła II - 232. Ekspozycja czynna do 31 pazdziernika 2021. 

„Aby pamięć przetrwała …”

Zbigniew Podsiadło to ważna postać polskiej fotografii artystycznej.  U podstaw myślenia o fotografii znajdujemy u  artysty przekonanie,  że głównie jej czarno- biała wersja jest w stanie sprostać oczekiwaniom  jego wizji. Konsekwentne unikanie koloru to nie  jedyna charakterystyczna cecha zdjęć  Zbyszka Podsiadło.  Wizytówką jego twórczości  jest także elegancja.  Przejawia się ona  nie tyle poprzez temat, ile przez zastosowanie harmonijnych proporcji  oraz szlachetnie wyważonych kontrastów pomiędzy ukochaną czernią i bielą.  Fotografia Zbyszka Podsiadło posiada jeszcze jedną wyróżniającą cechę.  Brak w nich nieznośnej „oczywistości”, która najczęściej przejawia się w przedstawieniu tematu poprzez pokazanie jedynie ikony funkcjonującej w danej kulturze, symbolu tak jednoznacznego, że zamyka perspektywę patrzenia na dalszy plan. Takie traktowanie tematu jest może intrygujące, lecz poprzez  wyrwanie z kontekstu może stać się przekłamane.

Eksponowana w Nowohuckim Centrum Kultury wystawa „Łemkowyna” jest pierwszą tak obszerną prezentacją fotografii poświęconej krainie Łemków, którą jest Beskid Niski.  Przez lata temat Łemków nie funkcjonował w oficjalnej świadomości. Ostatnie lata przynoszą długo wyczekiwaną odwilż, i chyba, jak to często bywa po zakończeniu „zmowy milczenia” - modę na Łemków i Łemkowszczyznę. Powstają opracowania naukowe, liczne prace magisterskie, rozprawy doktorskie,  stowarzyszenia i festiwale.  W kontekście jednak niebezpieczeństwa jakie niesie ze sobą próba uczynienia z dziedzictwa Łemków towaru popkultury, bezpretensjonalna i uczciwa  fotografia Zbyszka Podsiadło jest perełką.

„Łemkowyna” to podróż w głąb historii i po obszarach współczesności. Wybijającym się elementem, obecnym na co trzeciej z prezentowanych fotografii jest krzyż.   Krzyż ma znaczenie wielorakie, jest oczywiście symbolem śmierci, ale także odradzającego się życia i nadziei. Prawosławny krzyż Łemków  -  trzybelkowy, jak pisał Petro Murianka  „ rozpięty na siedem stron świata  z krzykiem wiatru w drzazgach (…)” ¹ jest kotwicą  łemkowskiej  tożsamości narodowej, świadectwem przynależności do ziemi, pamięcią zbiorową, rękojmią dziedzictwa. Dlatego, nierzadko ukwiecony, zadbany i otoczony prowizorycznym płotkiem, traktowany jest  jak  unikatowe, drogocenne dzieło chronione w depozycie muzealnym.

 Oprócz wątków martyrologicznych  Zbigniew Podsiadło udokumentował życie codzienne Łemków. Materiał to tym cenniejszy, że tradycyjne łemkowskie chyże przeżywają  ostatni moment swojej bytności. Znamienną cechą Beskidu Niskiego uchwyconą obiektywem artysty są liczne cerkwie, których kopuły wpisały się w   krajobraz okolicy na równych prawach z porozrzucanymi snopami siana, zmęczonymi twarzami prostych ludzi, pasącymi się leniwie krowami i licznymi kapliczkami.  

               Fotografia Zbigniewa Podsiadło oprócz prawdy dostarcza emocje. Artysta obiektywem aparatu, jak pędzlem maluje obrazy. Intuicyjnie wyczuwa odpowiedni moment, gdy słońce wstaje i

jeszcze ledwo widoczne zza horyzontu rozświetla mikroskopijne krople rosy mieniące się na podobieństwo dyskretnie noszonej biżuterii. A wszystko to w scenerii cicho śpiących , nędznych domostw. Poezja konkretu.

                                                                                                                      Adriana Zimnowoda

¹ Petro Murianka, Suchy badyl, Sądecka Oficyna Wydawnicza, Nowy Sącz, 1983.