Ewolucja, czy rewolucja!

Czy nowy system gospodarki odpadami jest rewolucyjny, czy też ewolucyjny” – zastanawiali się dziś uczestnicy konferencji zorganizowanej przez Metropolię „Silesia”.

Choć odpowiedzi na to pytanie są różne, co do jednego uczestnicy spotkania byli zgodni – samorządy odpowiedzialne za wdrażanie nowych zasad czeka siedem miesięcy bardzo wytężonej pracy. Od 1 lipca przyszłego roku w całej Polsce zaczną obowiązywać nowe zasady gospodarki odpadami. – Dla naszych mieszkańców na pewno będą one rewolucyjne – uważa przewodniczący GZM, Dawid Kostempski.

Nowy system gospodarki odpadami wprowadza znowelizowana ustawa o utrzymaniu czystości i porządku. Zgodnie z nią już od lipca przyszłego roku na wysypiska odpadów będzie można wywozić nie więcej niż 50 procent odpadów ulegających biodegradacji. W 2035 roku jeszcze mniej, bo nie więcej niż 35 procent. Nikt dziś nie ma wątpliwości, że to ogromne wyzwanie nie tylko dla miast Metropolii Silesia, ale wszystkich polskich samorządów. W przypadku przekroczenia tych limitów gminom grożą surowe kary, które będą wymierzać Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska.

- Jesteśmy w trakcie podejmowania 8 bardzo ważnych uchwał, które wprowadzą nowy system gospodarki odpadami. Czas pokaże, czy znowelizowana ustawa będzie dobrodziejstwem, czy też przekleństwem polskich samorządów – mówił podczas konferencji przewodniczący GZM, Dawid Kostempski. Niewykluczone, że w pierwszym okresie nowy system gospodarki odpadami może być dla gmin przekleństwem. – Szacujemy, że przez najbliższe trzy lata wdrażane systemy gospodarki odpadami będą deficytowe, co oznacza, że gminy będą musiały dokładać do tego interesu – podkreślał jeden prelegentów konferencji, profesor Zbigniew Grzymała.

Mieszkańcy miast Metropolii Silesia wytwarzają rocznie około 800 tysięcy odpadów. Ponad połowa z nich ulega biodegradacji. Dziś praktycznie wszystkie trafiają na wysypiska. – Jest to najprymitywniejszy sposób zagospodarowania odpadów – przypominała Irena Lundberg ze Sztokholmu. W chwili obecnej na terenie miast Górnośląskiego Związku Metropolitalnego działają 2 instalacje mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów, 20 sortowni, 13 kompostowni, 9 instalacji do produkcji paliw alternatywnych oraz 9 składowisk. Z informacji przekazanych przez Wojciecha Cierpiała, dyrektora wydziału ochrony środowiska w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego wynika, że tylko jedna z instalacji spełnia ustawowe wymogi instalacji regionalnej.

Zbyt mała ilość zbieranych selektywnie odpadów oraz zbyt niska świadomość ekologiczna mieszkańców – to zdaniem Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach najpoważniejsze problemy związane z wdrażaniem nowego systemu gospodarki odpadami w województwie śląskim. Warto tylko przypomnieć, ze jeszcze 2 lata temu na terenie całego województwa śląskiego do recyklingu trafiło zaledwie 50 tysięcy ton odpadów komunalnych.

Zaprezentowane podczas konferencji dane pokazują, że droga jaką muszą pokonać polskie samorządy jest długa. Widać to na przykładzie Sztokholmu. Ta 3,5 mln metropolia wytwarza rocznie 850 tysięcy ton odpadów. Prawie 100 proc. z nich, dokładnie 98 proc., po uprzednim recyklingu jest utylizowanych. Wyprodukowana dzięki temu energia w 14 proc. pokrywa zapotrzebowanie miasta na energię elektryczną. Znajdująca się na terenie Sztokholmu, w centrum miasta, spalarnia utylizuje rocznie 700 tysięcy ton odpadów, co redukuje zużycie ropy naftowej o 200 tysięcy ton rocznie.
– W chwili obecnej mamy deficyt śmieci na szwedzkim rynku. Firmy zajmujące się ich utylizacją są zmuszone je importować –podkreślała Irena Lundberg. W szwedzkiej hierarchii systemu gospodarki odpadami na pierwszym miejscu znajduje się zapobieganie, a na drugim ponowne użycie. Wysypisko znajduje się na ostatnim miejscu.

Uczestnicy konferencji byli zgodni, że wdrażanie nowego systemu gospodarki odpadami wymaga szeroko zakrojonych działań informacyjno-edukacyjnych. Taką kampanię planuje przeprowadzić w przyszłym roku Metropolia Silesia. – Chcemy przygotować kilka filmów informacyjno-edukacyjnych pokazujących nowy system gospodarki odpadami od podszewki – podkreśla przewodniczący GZM.