Ogólnopolska kampania antyazbestowa rozpoczęta!

„Kampania antyazbestowa” to pierwszy projekt ukierunkowany na przyspieszenie procesu usuwania azbestu o charakterze ogólnopolskim, realizowany przez organizację pozarządową Federację Zielonych GAJA. Więcej informacji nt. prowadzonego projektu: www.gajanet.pl/azbest

Od 2002 r. istnieje wprawdzie rządowy Program Oczyszczania Kraju z Azbestu, jednakże jego realizację blokuje przede wszystkim brak pieniędzy na usunięcie lub wymianę wyrobów azbestowych na materiały bezpieczne. Stąd pomysł na kampanię, która poza dostarczeniem społeczeństwu informacji o charakterze edukacyjnym, skupia się również na wypracowaniu, uruchomieniu i rozpowszechnieniu przyjaznego dla obywateli i gmin systemu finansowania działań związanych z usuwaniem azbestu.

Celem kampanii jest także wspieranie gmin w zakresie realizacji gminnych programów usuwania azbestu. Nasza kampania to kilka przemyślanych akcji edukacyjnych. W miastach powiatowych zorganizujemy 96 ogólnodostępnych i nieodpłatnych seminariów skierowanych do urzędników gminnych, zarządców nieruchomości oraz osób prywatnych – użytkowników wyrobów azbestowych. Uruchomimy również nieodpłatny punkt konsultacyjny, gdzie wszystkim zainteresowanym doradzać będą eksperci i prawnicy. Nasza kampania to również dystrybucja pakietów edukacyjnych (płyt z filmem oraz poradników-broszur) wśród przeszło miliona polskich obywateli – użytkowników azbestu oraz niemal 2,5 tysiąca urzędników gminnych.

Jesteśmy przekonani, że „Kampania antyazbestowa” przyspieszy proces usuwania azbestu w Polsce, dzięki czemu graniczny termin 2032 r. stanie się bardziej realny.

Więcej informacji nt. prowadzonego projektu:

www.gajanet.pl/azbest

Dane kontaktowe:
Federacja Zielonych GAJA, ul. 5 Lipca 45, 91 489 42 32, fzbiuro@gajanet.pl
Koordynatorka krajowa: Agnieszka Plich, 509 824 599, agnieszkap@gajanet.pl
Asystent koordynatorki: Radosław Brzeziński, 504 855 716, radekb@gajanet.pl

Azbest to minerał o włóknistej budowie, wykorzystywany przez człowieka od tysiącleci.
Ten naturalny materiał znalazł szerokie zastosowanie w wielu branżach przemysłu, przede wszystkim ze względu na swoje niezwykłe właściwości fizyczne i chemiczne. Do wyjątkowych cech azbestu należy odporność na wysokie temperatury i mrozy, odporność kwasy i substancje żrące, giętkość i wytrzymałość, dźwiękochłonność, niskie przewodnictwo cieplne i elektryczne, możliwość przędzenia włókien oraz łatwość łączenia z innymi materiałami (np. z cementem). Gałęzie przemysłu, które najczęściej wykorzystywały azbest to budownictwo, przemysł stoczniowy, przemysł chemiczny, energetyka i transport.

Niestety azbest może być niebezpieczny dla zdrowia ludzi. Obecnie zagrożenie ze strony azbestu jest wciąż bagatelizowane ze względu na mikroskopijną wielkość włókien oraz długotrwały
i utajony rozwój chorób, które może powodować. Warto nadmienić, iż szkodliwość azbestu
nie wynika z jego składu chemicznego. Tkwi ona w jego włóknistej strukturze. Niewidoczne gołym okiem mikroskopijnej wielkości włókna azbestu, mają tendencję do wielokrotnego rozwarstwiania się. W wyniku eksploatacji wyrobów azbestowych lub działania czynników zewnętrznych,
włókna azbestowe są uwalniane do powietrza, a stamtąd przedostają się do układu oddechowego człowieka wywołując zmiany rakowe komórek oraz groźne choroby płuc.

Azbest, potocznie zwany „eternitem”, był produkowany na masową skalę od połowy XX wieku.
W Polsce szczyt popularności przeżywał w latach 70. ubiegłego wieku głównie z powodu niskiej ceny, niepalności, wytrzymałości mechanicznej, termoizolacyjnej oraz odporności na warunki atmosferyczne. Od tamtego czasu w większości budynków budowanych na wsi stosowano eternitowe dachy. W ten sposób zastąpiono droższą dachówkę. Z płyt cementowo-azbestowych zbudowana została także część bloków z tzw. „wielkiej płyty”. Elementy azbestu zostały zawarte
w np. w płytach termo izolacyjnych lub balkonach. W latach 70. i 80. nie zdawano sobie sprawy
z szkodliwości wyrobów azbestowych. Obecnie szacuje się, iż azbest jest przyczyną 15 tys. zgonów rocznie w Europie. Specjaliści podkreślają przy tym, że niebezpieczny jest w zasadzie eternit stary, produkowany do końca lat 80. Ważną informacją jest również fakt, iż nieuszkodzone wyroby azbestowe nie są szkodliwe, jednak niewłaściwe obchodzenie się z nimi niesie ze sobą ryzyko utraty zdrowia w wyniku wdychania pyłu azbestowego.

W tym roku mija 10 lat od rozpoczęcia realizacji rządowego „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest”, którego kontynuacją jest „Program Oczyszczania Kraju
z Azbestu na lata 2009-2032” (zwanego dalej „Programem”). Niestety do chwili obecnej udało się usunąć około 1,5 miliona ton tego niebezpiecznego materiału. Wg szacunków to zaledwie 10% azbestu, który znajduje się na terenie Polski (całkowita ilość wyrobów azbestowych nie jest do końca znana). Na całkowite usunięcie azbestu Polska ma czas do końca 2032 roku. Oznacza to, iż w ciągu najbliższych 20 lat tempo prac w tym obszarze musi się znacznie zwiększyć.

Warto zaznaczyć, iż aktualne opóźnienia w realizacji usuwania azbestu wynikają z kilu znaczących powodów. Najważniejszy z nich to zapis, wedle którego to właściciele lub zarządcy budynków, gdzie znajdują się wyroby azbestowe są odpowiedzialni za ich usunięcie. Ponieważ utylizacja azbestu to kosztowne przedsięwzięcie, a montaż np. dachu w miejsce już zdemontowanego
to kolejne koszty, właściciele nieruchomości często nie są w stanie wywiązać się z nałożonych przez prawo obowiązków. Rozwiązaniem tego problemu są coraz powszechniejsze dofinansowania dla gmin i mieszkańców ze środków wojewódzkich funduszy ochrony środowiska.
Dotyczą one jednak wyłącznie demontażu i utylizacji niebezpiecznych wyrobów azbestowych. Dotacje lub atrakcyjne kredytyna montaż nowego pokrycia dachowego wciąż nie są liczne, istnieje zatem potrzeba skonstruowania przyjaznego obywatelowi instrumentu finansowego, promującego wymianę eternitowych dachów czy elewacji. Ponadto wiedza społeczeństwa na temat możliwości skutecznego pozyskiwania środków na powyższe cele, jest wciąż zbyt niska. Oznacza to potrzebę lepszego informowania obywateli w dziedzinie właściwego usuwania wyrobów azbestowych
oraz łatwego pozyskiwania funduszy na ten cel.

Ciekawe artykuły prasowe:
http://www.rmf24.pl/fakty/polska/news-grozny-azbest-wciaz-dobrze-sie-trzyma,nId,436175
http://www.hotmoney.pl/artykul/miliony-polakow-mieszkaja-w-domach-z-azbestem-24198

Ważne adresy:
http://www.bazaazbestowa.pl/
Ministerstwo Gospodarki - Zespół do Spraw Usuwania Azbestu z Gospodarki
http://www.mg.gov.pl/Kontakt/DIW/Zespol+do+Spraw+Usuwania+Azbestu+z+Gospodarki

Uprzejmie informujemy o zbliżającej się dwudziestej rocznicy powstania Instrumentu Finansowego LIFE. W związku z powyższym Komisja Europejska planuje zorganizować w maju uroczyste obchody tej rocznicy. W organizacji różnych rocznicowych wydarzeń dużą rolę odegrają Państwa członkowskie oraz beneficjenci Instrumentu Finansowego LIFE, bo to oni będą mogli zorganizować konferencje, spotkania i inne eventy związane z "dwudziestoleciem LIFE". Zaproszenie do udziału w obchodach znajdziecie Państwo pod poniższym adresem:
ec.europa.eu/environment/life/news/newsarchive2011/october/index.htm#twentyears