UWAGA! Właściciele i administratorzy budynków

W związku z licznymi interwencjami związanymi z niszczeniem siedlisk lęgowych chronionych gatunków ptaków wykorzystujących budynki mieszkalne jako siedliska lęgowe, kierowanymi do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach, przedstawiamy informację o zasadach postępowania przy planowaniu i wykonywaniu prac związanych z termomodernizacją budynków.

W stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną, zgodnie z art. 52 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody, uszczegółowionym zapisem § 6 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną, obowiązuje zakaz niszczenia ich siedlisk i ostoi. W świetle art. 5 pkt 18 ustawy o ochronie przyrody, jako siedlisko roślin, zwierząt lub grzybów przyjmuje się obszar występowania roślin, zwierząt lub grzybów w ciągu całego życia lub dowolnego stadium ich rozwoju. Miejsca lęgowe ptaków chronionych, zlokalizowane na budynkach mieszkalnych (m.in. w stropodachach) należy więc traktować jako ich siedliska, podlegające ochronie prawnej.

W związku z tym każdy przypadek podjęcia prac skutkujących ograniczeniem dostępu jerzyków do miejsc ich regularnego występowania i rozrodu należy kwalifikować jako niszczenie miejsc lęgowych i schronień tego gatunku, a zatem jako naruszenie zakazu, o którym mowa w art. 52 ust. 1 pkt 4 ustawy o ochronie przyrody. Zgodnie z art. 56 ust. 2 pkt 2 wyżej wymienionej ustawy, prace tego rodzaju mogą być prowadzone wyłącznie po uzyskaniu zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Uzyskania zezwolenia nie wymaga jedynie usuwanie od dnia 16 października do końca lutego gniazd ptasich z obiektów budowlanych i terenów zieleni, kiedy wynika to ze względów bezpieczeństwa lub sanitarnych.

Przed przystąpieniem do wykonywania termoizolacji budynków należy zatem wystąpić do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach o wydanie zezwolenia w trybie art. 56 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie przyrody na odstępstwo od zakazu, o którym mowa w art. 52 ust. 1 pkt 4, tj. o zezwolenie na zniszczenie siedlisk i ostoi ptaków. Decyzja regionalnego dyrektora ochrony środowiska wydana w ww. trybie nie ma związku z regulacjami i jest niezależna od decyzji związanych z wymogami prawa budowlanego.

Kierując wnioski o wydanie zezwoleń wskazane jest załączenie do wniosku ekspertyzy ornitologicznej wraz z wypełnionymi kartami zgłoszenia obiektu, kartami kontroli obiektu i protokołami kontroli obiektu, które zostały zamieszczone na stronie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach http://katowice.rdos.gov.pl w zakładce ochrona przyrody/ochrona gatunkowa. Załączona ekspertyza ornitologiczna wraz z ww. dokumentami usprawni wydanie zezwoleń z uwzględnieniem ochrony wszystkich gatunków mogących zasiedlać budynki i umożliwi niekolizyjne przeprowadzenie prac termoizolacyjnych budynków. Jako kompensacje utraconych siedlisk podczas prowadzenia prac termomodernizacyjnych wskazuje się zawieszanie skrzynek lęgowych dla ptaków pod nadzorem ornitologa, na elewacjach budynków, w których zlokalizowane są zamknięte otwory wentylacyjne i szczeliny w budynkach.

Informujemy, że Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach opracowała również szczegółowe wytyczne dotyczące zasad utrzymania siedlisk ptaków objętych ochroną prawną na budynkach mieszkalnych. Wytyczne te zostały umieszczone na ww. stronie internetowej.

Podkreślamy, że zniszczenie siedlisk i miejsc lęgowych jerzyków stanowi naruszenie obowiązujących przepisów art. 52 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody i zgodnie z art. 127 tej ustawy podlega karze aresztu albo grzywny. Przedmiotowe działania noszą znamiona naruszenia zakazów, o których mowa w art. 127 pkt 2e ustawy o ochronie przyrody oraz art. 181 § 3 kodeksu karnego mówiącego, że kto niezależnie od miejsca czynu niszczy albo uszkadza rośliny lub zwierzęta pozostające pod ochroną gatunkową powoduje istotną szkodę.

Ponadto, na podstawie art. 50 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo budowlane, powiatowy inspektor nadzoru budowlanego może wstrzymać postanowieniem prowadzenie robót budowlanych, wykonywanych w sposób mogący spowodować naruszenie środowiska.